Rond 1597 is De Waag onder leiding van de Haarlemse stadsarchitect Lieven de Key gebouwd als gemeentelijk handels- en accijnskantoor.

De gevel van De Waag is opgetrokken uit natuursteen. Dit is zeldzaam in Nederland omdat het vroeger heel kostbaar was om natuursteen te vervoeren.

Op de begane grond in de Waag werden in de waaghal goederen gewogen. Afhankelijke van het gewicht werd er belasting over geheven.

De locatie van het gebouw was tactisch gekozen omdat schepen aan het Spaarne konden aanmeren om hun handelswaar te lossen.

Nadat het gebouw vanaf 1915 niet meer gebruikt werd als gemeentelijk handels en accijnskantoor, werd het een opslagplaats voor de gemeentelijke brandspuiten.

Tegenwoordig is in De Waag het café restaurant Taverne de Waag gevestigd. Er wordt bovendien veel georganiseerd op het gebied van muziek, poëzie en filosofie.